In de wereld

Protesterende ‘Brugman’ zet Xi voor schut

Jan van der Putten

19 oktober 2022 – verschenen in nr. 42

Beijing – Als je deze dagen in Beijing de metro wil pakken met een flesje water op zak, dan ben je verplicht eerst een slokje te nemen. Je flesje kan immers een molotovcocktail zijn. De veiligheidsmaatregelen rond het zondag begonnen partijcongres liegen er inderdaad niet om. Uit voorzorg zijn sinds juni 1,4 miljoen mensen geneutraliseerd: gevangengezet of op ‘vakantie’ gestuurd, huisarrest gekregen, geïntimideerd door de politie, afgesloten van de sociale media. Maar de man die ‘Brugman’ is gedoopt hoorde daar niet bij. In zijn eentje heeft hij met een gedurfde protestactie de Volksleider voor schut gezet.

Protesteren, in China altijd al riskant, is onder Xi Jinping levensgevaarlijk. Een grapje over Xi geldt als heiligschennis, kritiek algauw als een heuse couppoging. Vijf jaar geleden streamde een meisje een video waarop ze inkt gooit op een poster van de ‘dictator en tiran’.

Ze zit nu in een psychiatrische inrichting. Protesteren tegen de keizer is immers letterlijk gekkenwerk. Haar vader vocht als een leeuw voor haar vrijlating. Hij kreeg drie jaar cel. Vorige maand stierf hij in de gevangenis. Zijn lichaam was overdekt met wonden.

Kort voor Xi’s apotheose op het partijcongres riep de natuurkundige Peng Lifa onder een schuilnaam op tot een opstand. Zijn manifest werd snel weggecensureerd, maar niet snel genoeg. Waarschijnlijk was hij het die verkleed als bouwvakker aan het werk ging op het Sitong-viaduct in Haidian, de universiteitswijk van Beijing. Hij hing twee spandoeken op en stak autobanden in brand om de aandacht te trekken. Via een megafoon liet hij de oproepen horen die op de spandoeken stonden: weg met het verlammende zero-covidbeleid en de dictatuur, algemene staking, afzetting van de ‘landverrader’ Xi Jinping, vrije verkiezingen.

Het duurde even voordat de politie de ‘bouwvakker’ oppakte. Intussen hadden veel mensen video’s van de protestactie op het sociale platform WeChat gezet. De censoren hebben zich uit de naad gewerkt om filmpjes, commentaren en de naam Peng Lifa te deleten. Ook maakten ze korte metten met trefwoorden als held, moedig, spandoek, viaduct, Haidian. Peng wordt al de Brugman genoemd, een herinnering aan de iconische Tankman van Tiananmen. Na zijn heldendaad heeft niemand ooit meer iets over de Tankman gehoord. Gevreesd wordt dat het de Brugman net zo zal vergaan.