In de wereld

China beschouwt zich als ‘kampioen virusbestrijding’

Jan van der Putten

11 maart 2020 – verschenen in nr. 11

Beijing – Radicaal, nietsontziend maar bijzonder efficiënt: nergens wordt de coronacrisis zo doortastend aangepakt als in het land waar de epidemie uitbrak en aanvankelijk werd weggemoffeld. En verlegenheid om deze ramp heeft bij de Communistische Partij inmiddels plaatsgemaakt voor triomfalisme. Nu in China het ergste achter de rug lijkt en elders in de wereld het ergste nog moet komen, heeft de partij zichzelf uitgeroepen tot wereldkampioen virusbestrijding. China overweegt zelfs buiten de VN om een eigen wereldgezondheidsorganisatie op te richten.

De bewijzen stapelen zich op dat de Partij in de eerste weken de diagnose van een nieuw, sars-achtig virus onder tafel heeft proberen te vegen. Toen de werkelijkheid van een wereldwijde ontwrichting zich opdrong, schakelde de Partij over op damage control. Dat leverde veel nieuws op over heroïsche artsen en onverschrokken martelaren die in de volksoorlog tegen het virus gesneuveld waren; over herstellende patiënten en opstartende bedrijven; over lofprijzingen voor de Chinese aanpak door bevriende regeringen en de Wereldgezondheidsorganisatie – die zich geen kritiek op China kan veroorloven. Al dit goede nieuws is bedoeld om, zoals de Leider van het Volk heeft bevolen, ‘positieve energie’ uit te stralen, die samen met de censuur de boosheid over de doofpot moet neutraliseren.

Met de daling van het aantal nieuwe besmettingen in China en de globalisering van het virus is de propaganda zelfverzekerder en agressiever geworden. De nieuwe partijleider van Wuhan heeft een campagne van dankbaarheid jegens Xi Jinping en de Partij gelanceerd; het leverde hem een virtuele woede-ontlading op. De Partij vindt dat de wereld haar dankbaar moet zijn en moet leren van haar aanpak. In plaats daarvan, klaagt ze, worden we racistisch bejegend door landen als de VS, die zelf de epidemie bagatelliseren en alleen maar erger maken. Ze durven zelfs excuses van ons te eisen, terwijl het omgekeerde op zijn plaats zou zijn. Wie zegt trouwens dat het coronavirus afkomstig is uit China? Wie zegt dat het niet uit Amerika stamt?

De Partij heeft miljoenen exemplaren laten drukken van Een veldslag tegen de epidemie: China in gevecht tegen Covid-19 in 2020. Het boek zingt de lof van Xi als ‘commandant van de zegevierende volksoorlog’ tegen het virus. Op het laatste moment is de verschijning uitgesteld. Want het boek gaat uit van de ‘totale overwinning’ op het virus. En dat is nogal prematuur.