In de wereld

China boycot H&M, Nike, Adidas en Calvin Klein

Jan van der Putten

14 april 2021 – verschenen in nr. 15

Beijing – Aan het wegcensureren van tatoeages, oorringetjes en decolletés zijn de Chinese tv-kijkers gewend. Er zijn nieuwe wegmoffelingen bij gekomen: weggewerkte logo’s op T-shirts van deelnemers aan een realityshow, dansers met geheel geblurde lijven, zangers die niet op schoenen maar op wolkjes leken te lopen. Het bleek de bijdrage van de censuurdienst te zijn aan een verbeten nationale boycotcampagne tegen westerse bedrijven die geen katoen uit de provincie Xinjiang meer willen gebruiken vanwege de inzet van Oeigoerse dwangarbeiders in de katoenpluk en in textielfabrieken. Volgens China is het verhaal over de dwangarbeid een kolossale leugen, en het protest een poging om zijn opmars te stuiten.

Vorig jaar september besloot het Zweedse modemerk H&M dat het geen katoen meer zou kopen in Xinjiang. In China kwam daar geen reactie op, totdat de EU, de VS, het VK en Canada in maart sancties afkondigden tegen top-organisatoren van de dwangarbeid. Plotseling werd het besluit van H&M opgeduikeld en was H&M een besmet merk. Onder meer Nike, Adidas en Calvin Klein werden meegesleurd in een golf van patriottistische gekrenktheid. Chinese beroemdheden verbraken hun sponsorcontracten met de tegen China complotterende bedrijven, in heilige verontwaardiging staken sommige Chinezen op de sociale media hun Nikes in brand, in de webshops en op locatie-apps waren de merken plotseling verdwenen, en de tv-censors sloegen aan het blurren.

Chinese textielbedrijven zijn blij met het wegvallen van die buitenlandse concurrentie. Maar de westerse stop op het gebruik van katoen uit Xinjiang is verre van algemeen. Twintig procent van alle katoen in de wereld komt uit dit gebied. Veel westerse bedrijven weten niet eens dat er dwangarbeidskatoen in hun toeleveringsketen zit. En men wil zich niet de Chinese toorn op de hals halen. De wereld is nu gewaarschuwd dat bedrijven die uit de Chinese pas lopen de op één na grootste afzetmarkt kunnen vergeten.

De Chinese boycot is onderdeel van een campagne met twee boodschappen: Amerika en zijn bondgenoten zijn zelf grote mensenrechtenschenders, en de wereld moet andere normen over mensenrechten gaan hanteren, namelijk de Chinese. Die campagne is kennelijk aangeslagen bij het Internationaal Olympisch Comité. De fabricage van uniformen voor de IOC-staf voor de Zomerspelen in Japan en de Winterspelen volgend jaar in Beijing is gegund aan een Chinees bedrijf dat katoen gebruikt uit Xinjiang.