Volgens China is het een Washington-virus

Jan van der Putten

18 maart 2020 – verschenen in nr. 12

Peking – Voor wie het nog niet wist: de coronapandemie stamt niet uit Wuhan maar uit de VS. In oktober werd het virus uitgezaaid door de Amerikaanse deelnemers aan de Militaire Wereldspelen in Wuhan. Dat waren geen militaire atleten maar biologische krijgers. Het bewijs? De Amerikaanse ploeg haalde bijna geen medailles en verbleef in de buurt van Wuhans wildebeestenmarkt, voor zover bekend de eerste besmettingshaard. Op het zwaar gecensureerde Chinese internet kan deze complottheorie ongehinderd voortwoekeren. De fanatiekste aanhanger, Zhao Lijian, is woordvoerder, tevens onderdirecteur voorlichting, van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken.

Chinese diplomaten maken steeds meer gebruik van Twitter – dat in China zelf verboden is – om het beleid van Xi Jinping te verdedigen en buitenlandse critici aan te vallen. Vorige week erkende de directeur van het cdc, de belangrijkste Amerikaanse volksgezondheidsinstantie, dat sommige coronadoden ten onrechte waren aangezien voor griepslachtoffers. Voor Zhao Lijian was dat aanleiding voor een trumpiaanse Twitter-kanonnade: ‘Van wanneer dateert patient zero in de VS? Hoeveel mensen zijn er besmet? Hoe heten de ziekenhuizen? Mogelijk heeft het Amerikaanse leger de epidemie naar Wuhan gebracht. Wees transparant! Maak je data openbaar! De VS zijn ons een verklaring schuldig!’

Nu valt de VS veel te verwijten. Trump vertoont, schreef The New York Times maandag, een ‘dodelijk gebrek aan leiderschap’. Maar het is toch even slikken als de kritiek komt van een land waar in de eerste weken na de virusuitbraak het gebrek aan transparantie en persvrijheid rampzalige gevolgen heeft gehad. Met draconische maatregelen heeft China het virus teruggedrongen. In de wereldwijde propagandacampagne waarin de Chinese aanpak de wereld ten voorbeeld wordt gesteld, zijn die eerste weken vergeten. Deze geschiedvervalsing komt Washington goed uit om het eigen falen te verhullen.

China’s trage reactie, zei Trumps adviseur voor Nationale Veiligheid Robert O’Brien, heeft de wereld waarschijnlijk twee maanden gekost waarin ze zich op de epidemie had kunnen voorbereiden. Buitenlandminister Pompeo klaagde dat China de VS onvolledige data had verstrekt. Hij en Trump spreken over het ‘Wuhan-virus’ en het ‘Chinese virus’. Peking is woedend over deze ‘racistische’ uiting. China vindt dat de Amerikaanse leiders een ‘politiek virus’ verspreiden. Voor de bestrijding daarvan werkt Peking aan een complottheorie die het Wuhan-virus moet laten muteren in het Washington-virus.