Jeruzalem – Na bijna elf jaar Benjamin Netanyahu is het voor Israël even wennen. Opeens is er een leider in spe die geen haat en verdeeldheid zaait maar verzoening en eenheid verkondigt. In de ‘liberale eenheidsregering’ die ex-legerchef Benny Gantz wil vormen is iedereen welkom, behalve de predikers van racisme en geweld. Dergelijke vredelievende woorden waren jarenlang niet gehoord. Maar hun verwerkelijking vereist een heksentoer.
Israëls verkiezingscarrousel begint dol te draaien. Na de tweede stembusgang in vijf maanden is het Netanyahu opnieuw niet gelukt een kabinet in elkaar te zetten. Zijn blok van nationalisten en ultraorthodoxen kwam zes parlementariërs tekort voor de absolute meerderheid van 61 zetels. Hoe hard Netanyahu ook heeft gezocht naar overlopers, hij vond ze niet. En de beslissende acht zetels van zijn nemesis Avigdor Lieberman kreeg hij niet, want Lieberman en ultraorthodoxen zijn water en vuur.
En nu mag Gantz het proberen. Maar ook voor hem zijn de cijfers ongenadig. Zijn partij Blauw en Wit en de uitgedunde linkse partijen komen samen lang niet aan een meerderheid. En zelfs met de gedoogsteun die drie van de vier Arabische partijen hem beloofden, blijft Gantz op 54 zetels steken. Die steunverklaring van de vertegenwoordigers van 21 procent van de bevolking was overigens een kleine revolutie. De Arabische partijen hebben nooit in de regering gezeten en hebben tot nu toe maar één kabinet gesteund: dat van Rabin. Hun afschuw van de Palestijnen-hater Netanyahu bleek groter dan hun aanvankelijke afkeer van Gantz, die zich heeft laten voorstaan op het uitschakelen van honderden Palestijnen in de Gaza-oorlog van 2014.
Ook Gantz kan niet zonder Lieberman, maar die haat Arabieren nog erger dan strenggelovigen. Een grote coalitie dan, van Likud en Blauw en Wit? Ook Netanyahu is daarvoor – naar hij zegt omdat de gespannen situatie in de regio dat eist – maar dan wel onder zijn leiding. Hij is bereid als premier te rouleren met Gantz, maar hij dan wel als eerste, zodat hij zijn functie als immuniteitsschild kan gebruiken in zijn corruptiezaken. Onbespreekbaar voor Gantz. Netanyahu heeft van alle partijen van zijn blok loyaliteit geëist en hun verboden afzonderlijk met Gantz te gaan praten. Als die niet slaagt, mag het parlement proberen een regering te vormen. En als ook dat mislukt gaat de verkiezingscarrousel weer draaien.