Rubriek 'In de wereld'

Peking – China-hater Donald Trump heeft veel weg van de Chinese leider Xi Jinping. Of het nu gaat om zijn opvattingen over de media, de rechterlijke macht of de rechten van de mens: de ideeën van de nieuwe Amerikaanse leider lijken erg op die van China’s sterke man.

Trump vindt de media die hem onwelgevallig nieuws verspreiden vijanden van het volk. Veel journalisten (‘de oneerlijkste menselijke wezens op aarde’) zijn leugenaars en hun nieuws is nepnieuws, vindt hij. Ook in China worden journalisten die onwelkom nieuws brengen weggezet als leugenaars, als dienaren van ‘vijandige krachten’. Daar zit een uitgewerkte doctrine achter. De media moeten volgens Xi ‘positieve energie’ uitstralen. Ze moeten ‘het leiderschap van de partij volgen, de wil van de partij weergeven en de spreekbuis zijn van partij en volk’. Ook voor de controle op internet zou Trump bij Xi in de leer kunnen. De Grote Brandmuur van China houdt bijna alles tegen wat het volk niet mag weten. (Zelf)censuur en angst doen de rest, zodat de ‘alternatieve feiten’ het rijk alleen hebben.

De ‘zogenaamde rechter’ die het waagde Trumps anti-immigratiebesluit onwettig te verklaren heeft geen Chinese evenknie. Want in China heerst al de voor Trump ideale situatie: geen scheiding van de staatsmachten. De rechterlijke macht is een instrument van de communistische partij en deze staat boven de wet, net als destijds de keizer. De nieuwe Chinese opperrechter had voor zijn aantreden vorig jaar de reputatie dat hij de staatsmachten wilde scheiden en de rechterlijke macht minder afhankelijk van de partij wilde maken. Hij is snel bijgetrokken.

Trump wil waterboarding als ondervragingstechniek herstellen. Voor de theoretische onderbouwing van het martelen van verdachten kan hij alweer bij China in de leer, waar de laatste paar duizend jaar geldt dat een verdachte schuldig is totdat het tegendeel blijkt. Niet zelden is de doodstraf dan al voltrokken. Soms hebben folteringen de dood tot gevolg. Van gebruik van geweld tegen andersdenkenden is ook Trump niet vies. Hij heeft zijn bewondering uitgesproken voor de manier waarop het Chinese leger in 1989 de Tiananmen-protestbeweging in bloed smoorde.

Lange tijd is Amerika ervan overtuigd geweest dat China zich op den duur tot de democratie zou bekeren. Nee dus. Als Mohammed niet naar de berg komt, moet Trump hebben gedacht, dan maar omgekeerd. Zijn eerste stappen om Amerika op China te laten lijken heeft hij al gezet.