Jeruzalem – Een Israëlische soldaat die een weerloze Palestijn doodschoot is een held. De legerchef die die executie veroordeelde is een verrader.

door Jan van der Putten
En zijn rechterhand die het politieke klimaat in Israël vergeleek met dat in Duitsland in de jaren dertig heeft de herinnering aan de holocaust besmeurd. Dat vinden tenminste Israëls leidende politici en een groot deel van de publieke opinie.

Dat Israëlische soldaten graag de trekker overhalen als ze tegenover Palestijnen staan, is geen nieuws. Maar in maart werd zo’n scène in Hebron door een Palestijnse activist vastgelegd op video. Twee Palestijnen vielen soldaten met messen aan. Een soldaat raakte licht gewond. Een aanvaller werd direct gedood, de ander viel zwaar gewond op straat. Niemand keek naar hem om. Behalve een soldaat die zijn geweer laadde en in koelen bloede de gewonde in het hoofd schoot.

Legercommandant Gadi Eisenkot was boos over deze liquidatie – en misschien bozer over het uitlekken daarvan – en liet de soldaat arresteren. Terstond zinderden de sociale media van verontwaardiging: de soldaat verdiende geen proces, maar een onderscheiding, en Eisenkot moest onmiddellijk aftreden. Op een protest­demonstratie werd geroepen: ‘Een dode terrorist is beter dan een soldaat in de gevangenis’, en: ‘Eisenkot, we hebben een Israëlische legerchef nodig, geen Belgische.’

Zelden is de diepe verdeeldheid binnen de Israëlische maatschappij zo schrijnend aan het licht gekomen als in de zaak rond de moordende soldaat – die extreem-rechtse sympathieën bleek te hebben. Ook de regering raakte diep verdeeld. Zes ultrarechtse ministers, aangevoerd door de racistische minister van Onderwijs Bennett, gingen tekeer tegen Eisenkot en minister van Defensie Ya’alon, die het voor hem had opgenomen, terwijl premier Netanyahu heen en weer zwalkte.

Al eerder had Eisenkot zich de nationalistische woede op de hals gehaald met de uitspraak: ‘Ik wil niet dat een soldaat zijn magazijn leegschiet op een jong meisje met een schaar.’ Dat sloeg op een overkillreactie tegen twee Palestijnse tienermeisjes die een oude man met een schaar hadden gestoken. De legerleiding, de enige instantie die hoog aanzien genoot en alle Israëliërs verenigde, is nu een politieke speelbal geworden. Waarden als tolerantie, respect en democratie worden tegenwoordig aangevallen door de politici en verdedigd door de militairen.